Przyszły cesarz urodził się 28 IV 32 roku, zapewne w Rzymie. Pierwotnie nazywał się Marcus Salvius Otho, był synem Lucjusza Salwiusza Otona i Albii Terencji. Jego brat, Lucjusz Salwiusz Oton Tycjan w latach 63-64 piastował urząd prokonsula Azji, a w r. 52 i 69 konsulat. Oton miał również siostrę, Salwię, żonę Druzusa, syna Germanika.

Swetoniusz podaje, że jego przodkowie pochodzili z etruskiego rodu książęcego, a dziadek, syn ekwity i matki niskiego stanu (urodzonej jako niewolnica?), został senatorem dzięki poparciu Liwii Augusty, w której domu się wychowywał. Wspinając się po szczeblach cursus honorum dotarł jedynie do urzędu pretora.

Jak pisze Swetoniusz, władca był niski, niezgrabnie chodził i miał krzywe nogi. Mimo braku urody, bardzo dbał o swój wygląd m.in. depilował całe ciało, a na pokrytej rzadkimi włosami głowie nosił doskonale dopasowaną perukę. Golił się dzień w dzień, stosując następnie maseczkę z namoczonego chleba, która miała zapobiegać rośnięciu brody.

Lata młodości Otona

Nie mamy bliższych wiadomości o wykształceniu Otona, jednak pozycja społeczna jego rodziny i brak negatywnych wzmianek u historyków rzymskich pozwala sądzić, że odebrał wykształcenie właściwe dla zamożnej młodzieży rzymskiej. Za młodu miał być człowiekiem rozrzutnym i zuchwałym, często karanym przez ojca chłostą. Warto zaznaczyć, że w prawie rzymskim pozycja pater familias jako głowy rodziny i pana swych dzieci (również dorosłych, pozostających do jego śmierci personae alieni iuris) była bardzo silna.

Gdy ojciec zmarł w roku 55, wstawiennictwo Akte (Claudia Acte) umożliwiło Otonowi dostanie się do kręgu „złotej młodzieży” skupionej wokół Nerona. Pojął wtedy za żonę Poppeę Sabinę, być może z namowy cesarza – jej kochanka. Wkrótce opuścił stolicę, gdyż został namiestnikiem Luzytanii. Urząd ten pełnił w l. 58/9 – 68, okazując się kompetentnym administratorem. By cesarz mógł pojąć Poppeę za żonę, Oton został zmuszony do rozwiedzenia się z nią.

Droga Otona ku władzy

W czerwcu roku 68 przyszły imperator przyłączył się do buntu namiestnika Hispania Tarraconensis Serwiusza Sulpicjusza Galby, z którym przybył do stolicy w październiku 68 r. Oton spodziewał się, że Galba wyznaczy go na swego następcę. Wobec tego, gdy cesarz 10 stycznia 69 roku adoptował Kalpurniusza Pizona, Oton zdecydował się na przeprowadzenie zamachu stanu, do którego doszło 15 stycznia. Jego sojusznikami stali się rozczarowani brakiem donatyw pretorianie, którzy po zamordowaniu Galby i Pizona obwołali Otona imperatorem. Po formalnym potwierdzeniu wyboru przez senat i lud rzymski (senatus populusque romanus), Oton rozpoczął 30 stycznia sprawowanie konsulatu wspólnie ze swym bratem Tycjanem.

Kilka miesięcy Otona na tronie

Panowanie było bardzo krótkie, gdyż trwało tylko do 16 kwietnia roku 69. Skonfliktowany z senatorami władca opierał się przede wszystkim na pretorianach. Oton przez pewien czas posługiwał się w oficjalnej korespondencji przydomkiem „Neron”, pozwolił również na ustawienie obalonych niedawno posągów rudobrodego cesarza. Na pragnienie rehabilitacji Nerona wskazywała też inicjatywa dokończenia Złotego Domu (Domus Aurea) oraz przywrócenie na urzędy niektórych stronników nieżyjącego cesarza. Mimo takiego kierunku polityki, Oton skazał na śmierć dowódcę pretorianów za Nerona Ofoniusza Tygelina.

O słabości nowego imperatora świadczyło uznanie go jedynie przez namiestników i armię w Dalmacji, Panonii i Mezji oraz w prowincjach wschodniej części państwa, w tym w Syrii i Egipcie. Już w styczniu roku 69 nie uznały jego władzy Germania Górna i Germania Dolna, Galie i Brytania. Na czele buntu stanął Aulus Witeliusz, nastawiony na siłowe rozwiązanie konfliktu. Witeliusz skierował ku Italii armię dowodzoną przez Aulusa Cecynę i Fabiusza Walensa. Cesarz przeciwstawił im zebrane pośpiesznie oddziały pod komendą Anniusza Galusa, by wkrótce udać się na północ Italii, ustanawiając kwaterę główną w pobliżu położonego nad Padem Brikselum. Ponieważ posiłki z Dalmacji i Panonii opóźniały się, Oton zdecydował się na stoczenie bitwy. Starcie 14 kwietnia pod Bedriakum zakończyło się jego porażką. 16 kwietnia władca popełnił samobójstwo. Pochowano go w Brikselum.